Je leest dit niet omdat je het gevoel hebt dat anderen idolaat van jou zijn. Dat ze jouw kernkwaliteiten willen, ambiëren om ook een paar van jouw mooie eigenschappen te ontwikkelen en willen leren wat jou zo goed maakt.
Nee, jij leest dit omdat de gedachten hoe andere over jou denken. Jou op z’n zachtst gezegd niet vrolijk maakt.
Nu zijn er drie varianten. De eerste variant is dat je invult hoe iemand over jou denkt. Er is een situatie en op basis daarvan ga jij invullen hoe anderen jou daarop beoordelen.
De tweede variant is dat je daadwerkelijk hoort wat iemand vindt.
Bij de derde variant heeft de situatie nog niet plaatsgevonden. Je denkt over een verandering na, maar bent bang voor eventuele meningen die mensen (die dicht bij jou staan) hebben.
Laten we bij het eerste beginnen: jij vult in hoe anderen over jou denken. Om dit te veranderen moeten we eerst naar onszelf kijken.
Wie ben jij?
Kevinfitz Maurice heeft hiervoor een model ontwikkeld.
Je hebt een mandje met daarin je gevoelens, gedachten, prikkels en je zelf-imago. En dit omvat het concept van wie jij vindt dat je bent.
Om je een voorbeeld te geven:
- Gedachten: ik zou mezelf niet als slim omschrijven, maar ben wel een aardig persoon.
- Gevoelens: ik voel me regelmatig onzeker. (Krijg meer zelfvertrouwen.)
- Prikkels: ik pik snel emoties van andere mensen op. (Hoe omgaan met emoties.)
- Zelf-imago: ik ben altijd op tijd, ben een persoon met goede intenties, komt afspraken na, sta voor anderen klaar en doe erg mijn best. (Verhoog je eigenwaarde.)
Uiteraard is het verhaal naar jezelf toe groter dan één simpel zinnetje. Waar het op neerkomt is dat je een verhaal tegen jezelf vertelt van wie jij bent. Je kunt dat ook wel je ego noemen.
Waarom is dit zo belangrijk? Nou, hier begint het probleem…
Bedenk je wat het doet als deze persoon te laat komt?
“Ooh wat moet die ander wel niet van me denken? Ik ben altijd op tijd. En doe m’n best om het goed te doen en dan kom ik nu te laat?! Domme ik ook!”
“De ander zal me nu vast ongeïnteresseerd en uit de hoogte vinden. En denken dat ik de kantjes ervan afloop. Ahh ik voel me echt rottig nu! Dit is helemaal niet de indruk die ik wil wekken…”
Je kunt je vast wel inbeelden dat de persoon dit tegen zichzelf vertelt.
Hoe jij jezelf ziet, is de spiegel die je gebruikt om te reflecteren. En als jij je inbeeld hoe anderen over je denken (vaak na een bepaalde situatie) dan creëer je krasjes op je ego.
“Zie je wel dit bevestigd dat ik niet [jouw negatieve eigenschap] ben.”
Daarnaast kun je ook nog verschillende rollen hebben:
- Liefdespartner
- Ouder
- Collega
- Buurman/buurvrouw
- Lid van een vereniging of club
Elke rol brengt een bepaalde kant van jou naar boven en identificeer je jezelf ook mee.
Op je werk ben je misschien de persoon met ervaring, maar als je een baby van een paar dagen hebt, dan ben je een beginnende ouder. Op basis van die rollen heb jij ook verwachtingen voor jezelf. En je raadt het al die gebruik je als reflectie met hoe mensen over jou denken.
Beter gezegd: hoe jij denkt dat anderen over jou denken, heeft voor een deel te maken hoe jij over jezelf denkt.
Hoe minder negatief jij over jezelf denkt. Hoe minder invloed het denkgedrag van anderen op jou hebben.
Omgaan met het spotlight effect
Dit wordt nog eens extra bevestigd met het spotlight effect.
Het spotlight effect: waar jij bij jezelf op focust, daarvan ga je er vanuit dat anderen dat ook continue zien.
Stel je vindt dat je haar vandaag niet goed zit en je hebt continue het gevoel dat iemand naar jouw haar kijkt terwijl dat niet zo is.
Je kunt het zien alsof je het blauwe licht gebruikt om elk detail van jezelf bloot te leggen:
Details die de meeste mensen niet of een stuk minder zien. Maar hoe kom je van dit probleem af?
Tijdens het onderzoek van het spotlight fenomeen kregen mensen een shirt aan waar je niet graag in gezien wilde worden. En ze moesten inschatten hoeveel mensen hun zagen. Dit getal viel een stuk hoger uit dan het daadwerkelijke getal.
Wanneer iemand de tijd kreeg om aan het shirt te wennen, werd het inschatten een stuk beter.
Vertaalt naar jouw probleem: waarvan jij denkt dat anderen jouw over beoordelen, daar moet je vrede mee hebben. Het heeft namelijk met jou te maken.
Zoals je eerst zag, heb je een bepaald beeld van jezelf. Waar jij jezelf indirect op beoordeeld (wat jij denkt dat iemand van jou vindt) dat botst meer met je ego dan dat het daadwerkelijk met jou te maken heeft.
Als je te laat komt, dan ben je niet op eens onbetrouwbaar en lui. Het is je ego die die frictie creëert.
Iedereen laat overal vingerafdrukken achter. Maar we hebben de neiging om die blauwe lamp grotendeels bij onszelf te gebruiken. Leg ‘m wat vaker weg als je regelmatig invult wat anderen over jou denken.
Hoe omgaan als iemand het uitspreekt?
Dit is geen verbeelding, want iemand zegt daadwerkelijk wat ‘ie van jou vindt.
Beoordeel wat tegen jou is gezegd
Dit is een cruciale eerste stap. Wat iemand tegen jou zegt, dien je door onderstaande lens te filteren.
- Empathie: is de opmerking die jij ontvangt met een manier van medeleven/begrip gecommuniceerd.
- Misschien heb je wel heel veel aan je hoofd. Als iemand jouw emoties en gevoelens negeert, kan de boodschap erg hard overkomen en het doel voorbijschieten.
- Positie: wat is jullie relatie en is dit gelijkwaardig of is er een hiërarchie verschil.
- Dit kan invloed hebben in het geven van een weerwoord. Daarnaast kan iemand ook als de relatie gelijkwaardig is, jou onderdanig (richting het denigrerende aan) benaderen.
- Intentie: wat is de intentie van de opmerking die jij hoort? Heeft het als doel om jou in de toekomst te helpen of wil de gene bijvoorbeeld stoom afblazen?
- Is het coöperatief zodat je samen verder komt of is het vooral frustratie of denigrerend dat je voelt?
- Kwaliteit: is het concreet? Heeft iemand het over een handeling die jij deed of wordt jou persoonlijkheid aangevallen.
- “De volgende keer zou ik het op deze manier doen.” Versus: “Wat heb jij een domme aanpak.”
Door deze lens te hanteren, kan je die opmerking beter op waarde schatten en daardoor ook verwerken.
Als iemand oprechte feedback geeft, dan kan het pijnlijk zijn, omdat je het goed wil doen. Maar uiteindelijk heb je wel wat aan de feedback, want het geeft jou de kans om het in de toekomst beter te doen.
Sterker nog, als iemand vindt dat jij het beter kan, maar je geen feedback geeft dan moet je je pas zorgen maken. Iemand vindt het dan niet de tijd en moeite waard om jou te helpen. (Ook al hoor je dat niet, dat is nog pijnlijker.)
Echter, zal niet alles wat je hoort in deze categorie vallen.
Zelfreflectie versus zelfprojectie
Over het algemeen zal je dit meer bij persoonlijke relaties aantreffen dan op je werk. Tenzij je met iemand werkt die weinig emotionele controle heeft.
Bij zelfreflectie kan iemand zien, want de sterke en minder sterker punten zijn.
Echter, als iemand aan zelfprojectie doet, dan projecteer je een eigenschap op anderen mensen.
En jij kunt hiervan een ontvanger zijn. De ander projecteert een eigenschap of gevoel op jou. Jij bent de schuldige, terwijl het een oneerlijke opmerking is.
Het is belangrijk om hier alert op te zijn, want anders voel jij je naar om iets wat niet jouw probleem is.
Er zijn een paar punten waarop je dit kunt herkennen:
- Weinig empathie. Iemand moet het gevoel kwijt en de bewoording maakt weinig uit.
- Stemverheffing of jou niet de mogelijkheid geven om zelf wat te zeggen.
- Iets jouw fout laten klikken. “Jij bent…” Termen gebruiken als ‘altijd’ of ‘nooit’.
Het is jouw leven en herinner jezelf daaraan
Wij hebben het nu vooral over opmerkingen gehad, maar je kunt ook zorgen vooraf hebben. Denk bijvoorbeeld aan:
- Uiterlijk: je kledingstijl of kapsel (veranderen)
- Persoonlijkheid: vaker voor jezelf kiezen, humor tonen, zeggen wat je denkt etc.
- Doelen: een andere baan kiezen, op een andere manier je leven invulling geven etc.
- Relaties: vriendschap sluiten of beëindigen een liefdesrelatie starten/beëindigen.
Wanneer je ergens een beslissing over wil maken en dan je zorgen maakt hoe mensen daarop reageren. Je kunt dan uit angst voor de mening van anderen geen actie ondernemen.
Om uiteindelijk schijt te hebben aan anderen meningen, dien je hier hoge punten op te scoren.
- Zelfacceptatie: je bent in de kern tevreden met wie je bent. Je hebt punten waar je goed in bent, maar ook zwaktes. Je accepteert het geheel.
- Autonomie: dat betekent dat je in grote lijnen controle hebt over hoe jij je leven bepaalt. Onderdeel is een zekere vrijheid op je werk. Als je een liefdesrelatie hebt, kan je zijn wie je bent en ook tijd besteden aan de dingen waar alleen jij interesse in hebt.
- Omgeving: zowel privé als carrière/zakelijk heb je voor je gevoel ervaring en genoeg geleerd om lastigere momenten aan te kunnen.
- Positieve relaties: familie, vrienden, op je werk en je liefdespartner zijn hier onderdeel van.
- Doel in het leven: wat vind jij in het grote geheel belangrijk? Denk aan een sterke band met de mensen die dicht bij je staan, misschien wil je een bijdrage aan je buurt of wereld leveren. Wat het is maakt niet uit, het is jouw doel. Waar zet jij je graag voor in?
- Persoonlijke groei: dat je niet stil blijft staan. Je ontwikkeld je huidige vaardigheden en eventueel leer je nieuwe dingen bij.
Al deze factoren hebben invloed op jouw welbevinden. Feitelijk op hoe goed jij je voelt.
Vul voor elk onderdeel een cijfer van één tot tien in. Bij een zeven kan je zeggen dat het voldoende is. Tussen vijf en zeven vergt het enige aandacht. Onder de vijf is zeker wel een tekortkoming voor jouw welbevinden.
Waarom is het goed hier ene beeld bij te hebben? Je kunt dit namelijk op twee manieren benaderen.
Wat als jij je aanpast
Stel jij wil een verandering doorvoeren, denk aan een carrièrewisseling. Je hebt nu vastigheid en verdient goed. Bij de nieuwe branche verdien je minder en is je vaste contract nu een tijdelijk contract geworden.
Als jij je situatie hebt dan ga je alle punten af om je af te vragen waar dit invloed op heeft minus het effect van de mening.
Stel dat als jij die baan neemt en jij zegt: “dit is slecht, ik houd daarna geen goede relatie meer over, omdat ze tegen mijn keuze zijn” dan maak je of een hele slechte keuze:huurmoordenaar.
In bovenstaande situatie kan je tot de volgende conclusie komen:
- Omgeving: bij m’n nieuwe beroep leer ik nieuwe dingen die mij ook op andere vlakken in het leven helpen.
- Doel in het leven: bij mijn nieuwe baan zal ik meer het gevoel krijgen dat ik mensen help. Nu voel ik niet dat ik een steentje bijdraag. Het is meer mijn werk doen en geld verdienen.
- Persoonlijke groei: deze nieuwe baan zal mij uitdagen. Ik ga dingen leren waar ik nog nooit in aanraking mee ben gekomen.
Je hebt nu helderder hoe dit jouw leven verrijkt, waardoor je makkelijker voor jezelf kan kiezen.
Je weet namelijk nu wat je misloopt als je het niet doet. Wanneer jij jezelf preventief hiervan afsluit dan geef je dit op. En dan moet jij jezelf afvragen is dat het waard?
Je huidige welbevinden als sterkhouder
Dit werkt voornamelijk als jij over het algemeen tevreden bent. Laten we zeggen gemiddeld op alle punten minimaal een 7 scoort.
Wanneer je van plan bent om iets te veranderen of te doen, waarbij je bang bent voor wat de ander over jou denkt. Dan herinner jij je op elk vlak aan hoe goed je het hebt.
Stel je bent bang om een onderwerp bij iemand aan te kaarten, omdat je bang bent wat die persoon daarna over jou denkt. Dan kan jij door alle punten af te lopen de mening van de ander devalueren.
Stel je wil een moeilijk onderwerp aankaarten dan herinner je jezelf aan deze feiten:
- Zelfacceptatie: ik ben tevreden over mezelf. Ik help anderen graag, ik weinig last van m’n zwaktes en op bepaalde vlakken ben ik echt goed bezig.
- Autonomie: mijn partner laat mij m’n ding doen als ik dat nodig heb en op m’n werk kan ik ook mijn tijd grotendeels indelen in wat ik belangrijk en nodig vindt.
- Omgeving: zowel privé als carrière/zakelijk heb ik het gevoel dat ik alles redelijk onder controle heb. Natuurlijk glippen dingen door m’n vingers, maar bij wie niet.
- Positieve relaties: vrienden waarderen mijn gezelschap en ik geniet van m’n gezin.
- Doel in het leven: ik ben van meerwaarde in het bedrijf waar ik werk. Mijn liefdesrelatie daar ben ik erg blij mee. En binnen het gezin is iedereen ook gelukkig.
- Persoonlijke groei: als ik terugkijk naar 5 jaar terug dan heb ik echt grote stappen gezet. Ik ben zekerder geworden, weet beter wat ik wil en kan dat ook beter op andere overbrengen. Soms gaan dingen fout, maar in de plaats dat ik mij een slachtoffer voel, kijk ik nu hoe ik kan helpen het beter te maken.
Wanneer je grotendeels goed in je vel zit, dan kan je dit oprecht doen. En als je dan die negatieve mening voor de geest haalt, zie je dat het maar een miniem onderdeel is van een veel groter geheel.
Je beseft dat die mening niet al jouw voorgaande opgebouwde leven onderuit kan halen.
In essentie besef je weer dat jij het waard bent en dat jij dat moeilijke gesprek best mag beginnen.
Conclusie
Elk mens hoort meningen van anderen, vult dit in of bedenkt wat iemand eventueel voor mening kan hebben.
Belangrijk is dat jij oprechte feedback onderscheidt van klinkklare onzin. Is iemand specifiek en opbouwend en wordt over jouw handeling gesproken in de plaats over je persoonlijkheid? Luister naar die gene en kijk hoe je daarvan kan leren.
