Twijfelen aan jezelf is een heel naar gevoel. Of dit nou werkgerelateerd is, privé of beiden. Het laat je piekeren en neemt geestelijk veel tijd in beslag. Sterker nog zelfs op vakantie kan deze twijfel blijven hangen.
Kortom zelftwijfel zit jouw geluk in de weg. Maar wat is zelftwijfel en wat kun je doen om het sterk te verminderen?
Sterk verminderen? Ja, zo nu en dan aan jezelf twijfelen en je gedachten tegen het licht houden is goed. Het zorgt ervoor dat jij je ontwikkeld en niet steeds in een zelfde cirkeltje blijft hangen. Het is die ongezonde twijfel die je onzeker maakt en veel tijd opslokt.
Twijfel en zelfvertrouwen
Aan jezelf twijfelen en zelfvertrouwen zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Wanneer je een hoog zelfvertrouwen hebt en weinig onzekerheid dan heb je minder zelftwijfel. En de dingen waar je dan wel over twijfelt, kun je makkelijker een plekje geven.
Maar wat is dan twijfel? Twijfel is gekoppeld aan een risico. Je kunt twijfelen over een beslissing. Stel je denkt er aan om van baan te wisselen dan kan je twijfelen of dit je uiteindelijk gelukkiger maakt.
Het resultaat van je keuze is:
- Ik ben gelukkiger nu ik deze baan heb.
- Ik ben net zo gelukkig nu ik deze baan heb.
- Bij mijn vorige baan was ik gelukkiger.
Hier is de twijfel gerelateerd aan de uitkomst van een beslissing. Echter kan je ook twijfelen aan jou als persoon. Denk aan:
- Ben ik wel goed genoeg voor mijn partner?
- Heb ik genoeg bereikt, zodat mijn ouders tevreden over mij kunnen zijn?
- Ben ik echt wel zo goed in mijn werk?
Ook hier zit weer een risico aan verbonden:
- Je liefdespartner kan bij je weggaan.
- Je bent bang de teleurstelling van je ouders te voelen. (Of dat gebeurt is een tweede.)
- Ontevreden collega’s en misschien raak je uiteindelijk je baan kwijt.
Wanneer jij twijfelt aan jezelf als persoon, dan is dat erg pijnlijk, want in feite accepteer jij jezelf niet.
Het verschil tussen deze onzekere twijfel en twijfel terwijl je wel een hoog zelfvertrouwen hebt, is dat als je veel zelfvertrouwen hebt. Jij naar een aspect van jezelf kijkt.
“In een relatie kan ik soms best gesloten zijn. Ik wil er aan werken om me op die momenten meer open te stellen.”
Twijfel en de risico’s
In een model is samengevat hoe twijfel, zelfvertrouwen en risico’s met elkaar samenhangen.
Dit model is gemaakt vanuit jouw perspectief:
- Als jouw zelfvertrouwen heel laag is en het gevoelsmatig risico heel hoog, dan is er weinig tot geen twijfel. Je beschouwt de beelden in je hoofd al als beslist en doet geen moeite om de realiteit te ontdekken en dingen af te wegen. In dat opzicht ben je verslagen.
- Als je zelfvertrouwen heel laag is, maar gevoelsmatig is het risico ook heel laag, dan heeft het weinig tot geen aandacht. Het is niet belangrijk want je hebt voor je gevoel weinig invloed op iets wat gevoelsmatig redelijk neutraal is.
- Als jij voldoende zelfvertrouwen hebt, waarbij jij jezelf niet als een kansloos slachtoffer ziet en gevoelsmatig het risico hoog is dan begin je met twijfelen. Je twijfelt omdat je niet bij de situatie neergelegd, maar je hebt ook niet het vertrouwen dat jij gegarandeerd de situatie compleet naar jouw hand kunt beïnvloeden.
- Wanneer jij zoveel zelfvertrouwen hebt en gevoelsmatig het risico laag is dan zie jezelf capabel om de situatie naar jouw hand te zetten en twijfel je niet.Twijfel is gebaseerd op wat je kunt winnen en verliezen en door in te schatten in hoeverre jij een situatie naar je hand kunt zetten.
Twijfel kan daardoor op twee manieren opgelost worden. Een beter beeld krijgen van de risicoperceptie die jij hebt of werken aan het vertrouwen dat jij de situatie positief kunt beïnvloeden.
Als jij ten onrechte bang bent dat jouw partner je verlaat omdat je twijfelt of je niet goed genoeg bent. Deze perceptie kan je met je meedragen, omdat je bijvoorbeeld vroeger gepest bent. Hierdoor schat je het risico op verlating hoger in dan feitelijk gaande is.
Dus als jouw risicoperceptie lager wordt dan zal ook jouw twijfel lager worden. Je bent immers minder bang om je partner te verliezen, waardoor je ook minder angstig zal zijn of jij wel voldoet.
Anderzijds kan ook je vertrouwen in jezelf te laag zijn, waardoor je sneller aan jezelf twijfelt. Om nog even bij hetzelfde voorbeeld te blijven. Als je zelfvertrouwen hoger ligt, dan zie je sneller redenen waarom de ander jou aantrekkelijk vindt, waardoor je ook minder aan jezelf twijfelt.
Dus wanneer je twijfelt dan helpt het om jezelf af te vragen, wat is voornamelijk jouw trigger? Wat je kunt ‘winnen’ of ‘verliezen’ of is jouw zelfvertrouwen een onderliggend probleem?
Bij het eerste dan is het belangrijk om jouw realiteit te checken is het écht zo erg of blaas je de consequenties op? De realiteit checken doe je door verschillende perspectieven te nemen en met anderen het er over te hebben. Die hebben een blik van buiten af en kunnen jou helpen een completer beeld te scheppen.
Twijfel is trouwens wél gezond. Bij gezonde twijfel kijk je wel naar je mindere punten, maar weet je dat de liefde aanwezig is, waardoor jij in alle rust je op bepaalde vlakken gaat ontwikkelen. Je bent niet gevangen in angst, maar kijkt op een positieve manier vooruit en werkt aan je mindere punten.
Het is de extreme twijfel, waarbij je voor je gevoel gevangen zit die jou écht in de weg zit en niet van toegevoegde waarde is.
Wil je aan je zelfvertrouwen werken dan kan je dit artikel over hoe jij je eigenwaarde vergroot.
- Als jouw (zelf)vertrouwen hoog (op het niveau van arrogantie) zit dan is gevoelsmatig het risico laag. En als je twijfel ook laag is dan resulteert dat in dat je weinig moeite doet om de realiteit te controleren.
- Als jouw (zelf)vertrouwen laag is (problematisch) en je twijfel laag dan ben je sceptisch, want je hebt weinig geloof dat het goed gaat. En controleert de realiteit niet, want het maakt voor je gevoel toch niet meer uit. Het staat al vast.
- Als jouw (zelf)vertrouwen hoog is en de twijfel groot dan ben je je bewust van de problemen en kansen en probeer je jezelf zo goed mogelijk daar doorheen te navigeren. Hetzij een zo goed mogelijke afweging maken om een belangrijk besluit te nemen. Of je dusdanig voorbereiden, zodat de risico’s beperkt worden.
- Als jouw (zelf)vertrouwen laag is (problematisch) en er is geen twijfel, dan is het een onderwerp waar jij weinig tijd aan zal spenderen.
